Zdążysz przeżyć życie, nim nauczysz się jak żyć. Istniejemy w cieniu góry wiedzy, po której każdego dnia się wspinamy. Odkrywamy szczyty które są przed nami – aby móc je zdobyć. Zdobywamy je, aby móc o tym opowiedzieć.

Autor: Arkadiusz Klej

Foto: Dariusz Staniszewski i Monika Niepsuj

Piątego czerwca Krakowski Klub Studio wypełnił się ludźmi żądnymi wiedzy. Druga edycja TEDxAGHUniversity przyciągnęła blisko setkę uczestników, którzy (z zachowaniem reżimu sanitarnego) dali się porwać opowieściom niezwykłych prelegentów. Umiejętności studentów uczelni technicznych to nie tylko skomplikowane obliczenia. To przede wszystkim uczenie sztuki tworzenia z Sensem, przez duże S. Mówcy opowiadając o technologii, relacjach oraz interakcjach nie tylko inspirowali,ale przede wszystkim pozwolili uczestnikom zanurzyć się w świat pełen pomysłów, o których warto usłyszeć. Motto konferencji TED to Ideas worth sharing i takie właśnie pomysły udało się studentom zebrać. Organizatorzy tej (drugiej) edycji studenckiego wydarzenia mieli bardzo wysoko zawieszoną poprzeczkę. Z zadaniem poradzili sobie jednak wyśmienicie. Spędzone w izolacji miesiące pandemii wytworzyły głód wiedzy, pasji oraz więzi.

Uczta dla ciekawości

Nie tylko prelegenci budowali atmosferę wydarzenia. Niemała była w tym zasługa uczestników. Pomijając fakt, że AGH ma swój browar, znany jest również z kół naukowych, które budowały klimat konferencji, prezentując swoje najciekawsze projekty. Powstała przestrzeń wymiany myśli i pogłębiania swojego rozumienia złożonych mechanizmów. Koło naukowe Integra prezentowało system do testowania autonomicznych pojazdów. Do głowy od razu przychodzi pytanie: po co budować urządzenia w świecie realnym, skoro możemy przeprowadzić pełne symulacje w środowisku wirtualnym? Przecież to marnowanie pieniędzy! Sprawa jednak nie jest tak prosta – cyfrowe środowisko nie jest w stanie „zasymulować” błędów elektroniki ani przewidzieć, jak pogoda wpłynie na autonomiczne modele. Symulacja może służyć do uczenia, jednak nie jest w stanie oddać wyzwań, jakie spotkają autonomiczne pojazdy w rzeczywistości. Aby tworzyć bezpieczniejsze systemy, trzeba testować je w realnych warunkach. Jak podsumował to jeden z moich rozmówców: staramy się wytworzyć jak najmniej nowych problemów pokonując jak największe wyzwania. Dążenie do odpowiedzialności jest skomplikowane i żmudne. Do tego trzeba mieć pasję. Czego jak czego – ale pasji na TEDxAGHUniversity nie brakowało.

Uczta dla zmysłów

Warto też docenić fakt, że organizatorzy zdecydowali się na wybór miejsca pełnego ciekawych dzieł sztuki. Pierwszej edycji wydarzenia (która odbyła się się w 2019 r.) towarzyszyła wystawa malarstwa oraz rzeźb, które podkręcały klimat pełen inspiracji. W ciągu tych dwóch lat w Klubie Studio pojawiło się jeszcze więcej dzieł sztuki. Co szczególnie cenne, są tam instalacje stworzone z elektrośmieci. Takie podejście nie tylko pasuje do klimatu AGH, ale daje też wszystkim uczestnikom okazję, aby stanąć oko w oko ze skomplikowanymi wnętrznościami serwera i inkszej elektroniki.

W tym roku organizatorzy zdecydowali się zaprosić na scenę nie tylko mówców, ale również muzyków. Przeplatanie wystąpień pokazami artystycznymi w wykonaniu utalentowanych studentek AGH dało zgromadzonym możliwość wczucia się w klimaty bliskie sercu każdego studenta – nadziei, marzeń i zwariowania studenckiej codzienności.

Co warto wiedzieć?

Konferencja składała się z trzech bloków. Pierwszy, poświęcony wiedzy, otworzył Tomasz Rożek – popularyzator nauki i twórca Nauka – to Lubię. Pokazywał on, że cywilizacja to wielki wyścig pomiędzy edukacją a katastrofą. Wyzwanie polega na tym, że nie wiemy, gdzie jest meta tego wyścigu. Otacza nas coraz więcej kryzysów. Zawsze nad nami wisiały, ale z dekady na dekadę rozumiemy je coraz lepiej. To stawia przed nami wybór: możemy patrzeć, jak szerzy się dezinformacja, jak rosną problemy klimatyczne – lub możemy starać się dbać o siebie nawzajem. Badania jasno pokazują, że lepiej wyedukowane społeczeństwa sprawniej radzą sobie z kryzysem. Niski poziom zaufania społecznego nie sprzyja nikomu. Obecnie, naukowiec nie jest w oczach polskiego społeczeństwa osobą godną zaufania – przynajmniej nie bardziej niż przypadkowy twórca internetowy, który udowadnia, że jak trzy razy naciśniecie kogoś w szczepionkę, to możecie go zresetować.

Po Tomaszu Rożku wystąpił Paweł Jemioło, który mówił o problemie z selekcją informacji i drabinie dowodów naukowych. Trudno dążyć do obiektywności i przestawiać ją społeczeństwu. Najbardziej podatne na subiektywność są studia przypadku (ang. Case Study), gdyż opisują one pojedyncze sytuacje. To często pierwszy krok do właściwego rozumienia – musimy zmapować to to właściwie jest, aby być w stanie to badać. Dopiero zestaw takich studiów daje nam jakiej rozpoznanie sprawy. Na samym szczycie tej góry jest eksperyment – czyli przeprowadzenie tego co nam się wydaje i sprawdzenie czy “nasze” dwa i dwa daje cztery.  Panel zamykał Łukasz Wilczyński, mówiący o technologiach kosmicznych. Już dziś kształcą się ludzie, którzy będą zajmować się górnictwem kosmicznym. Wydaje nam się że trwa transformacja cyfrowa, a może trwa już transformacja kosmiczna? Ludzkość od tysięcy lat powtarza “per aspera ad astra” – przez trud do gwiazd. Kilka tygodni temu Jeff Bezos, właściciel Amazona, ogłosił że ma jedno wolne miejsce na swoim locie w kosmos. Oto na naszych oczach odbywa się pierwszy przelot BlaBla rakietą. Możemy się śmiać, jednak przyszłość dzieje się dziś. Nikt nie powstrzyma idei, której czas nadszedł.

Pasja kształtuje sposób myślenia

Jak powiedzieć o pasji coś, co nie będzie banalne? Proponuję taką zagadkę: czy jesteś w stanie powiedzieć, jakie dźwięki ci przeszkadzają? Jeśli nie, to daj sobie kiedyś kilka minut na to, aby w ciszy posłuchać dźwięków twojego codziennego otoczenia. Słyszeć a słuchać to dwie różne sprawy. Tomasz Dziedzi opowiadał o tym, jak dźwięki w naszym otoczeniu kształtują naszą percepcję. To one budują intymność w filmach. Tworzą atmosferę biesiady lub skupienia. Nasze czasy są coraz głośniejsze, wszechobecny hałas i duże miasta, których głośność przekracza komfortowe dla człowieka rewiry. Czasem próbujemy puścić muzykę, aby zagłuszyć to co mamy w otoczeniu. Zgiełk próbujemy pokonać większym hałasem. Coraz rzadziej szukamy ciszy – a może tym, czego potrzebujemy, nie jest maksymalna głośność w słuchawkach dokanałowych, tylko odrobina odpoczynku od codziennej wrzawy?

Odmienną propozycję prezentował Krzysztof Maj, zajmujący się grami jako medium kultury. Twórca internetowego kanału opowiadał o tym, jaka droga doprowadziła go od grania do tworzenia pasjonujących materiałów o grach. Walczy on z pominięciem gier jako wytworów kultury i pokazuje studentom, jak można wykorzystać to medium do nauki oraz rozwoju. Krzysztof wychodzi z założenia, że powinniśmy dokonać intelektualnej zmiany paradygmatu i zmienić sposób myślenia o dobrych treściach. To, że książka ma 500 stron nie sprawia że jest lepsza od gry, która trwa 5 godzin. Rozmowa o tym wystąpieniu okazała się tak wciągająca, że kilka osób spóźniło się na kolejny panel. W kuluarach padło pytanie, które na długo zapadnie mi w pamięci: co zrobić, aby nie być NPC we własnym życiu? Zdaniem Krzysztofa kluczowe wydaje się odważne pisanie swojej postaci. Inicjatywa i perforowanie (odgrywanie) takiej wersji siebie jaką najbardziej chcemy być. Gry to niezwykłe medium gdzie tworzymy światy, a pasja do kształtowania otoczenia może cię ukształtować tak abyś grał pierwsze skrzypce w każdej swojej grze.

Wszystko ma cenę

Jednym z efektów ubocznych pandemii było kupowanie lub przygarnianie przez wiele osób zwierząt ze schronisk. MIchał Dąbrowski, który zajmuje się relacją czworonogów z ich właścicielami przestrzegał o tym, aby nie uprawiać relacji ze zwierzętami na kredyt. Niektórzy ludzie przygarnęli psy po to, aby w trakcie pandemii móc wychodzić z domu pod pretekstem wyprowadzania psa na spacer. Tak krótkowzroczna podstawa to nie tylko wielka samolubność, ale przede wszystkim bardzo przedmiotowe traktowanie innego stworzenia. Dla psów bycie zostawianym na wiele godzin samych w domu to bycie pozbawianym możliwości zaspokojenia ich podstawowych potrzeb fizjologicznych. Zbyt wiele osób lekkomyślnie bierze pupila a potem mówi “no, nie pomyślałam wcześniej”. Kluczem jest socjalizacja i edukacja czworonoga. Aby relacja była dla obu stron pasmem sukcesów i uśmiechów musimy o siebie nawzajem dbać.

Przeciwko pośpiechowi i lekkomyślności występowały też Sylwia Majcher i Agnieszka Pałka, które zamykały konferencję. Sylwia proponowała aby każdy z nas znalazł czas, aby każdego dnia wyrzucić 5 śmieci. Dbać o takie podstawy jak segregacja śmieci oraz ograniczać zbędne zakupy. Być uważnym w ich trakcie i unikać nabywania produktów i opakowań których nie potrzebujemy. Druga prelegentka opowiedziała właśnie o takich wyborach. Agnieszka postawiła kropkę nad i dając wszystkim słuchaczom przykład tego, jak w codziennych decyzjach zakupowych możemy skupić się na tym co ważne. Nawet wybierając szczoteczkę do zębów możemy utonąć w setkach możliwych opcji. Gdy jesteśmy bombardowani komunikatami zaprojektowanymi przez marketingowców, którzy wszystko potrafią pięknie opisać, czasem jedno zdanie “nie ma we mnie plastiku” jest warte więcej niż krzykliwe reklamy, baner i setki tysięcy wydane na kampanie reklamowe w telewizji. Zwykła szczoteczka była dla uczestników praktyczną krystalizacją opowieści jaką przedstawiła wcześniej Sylwia. 

Uczta dla duszy

Przyjechałem na TEDxAGHUniversity, aby wrócić wspomnieniami do czasów, gdy nie było jeszcze pandemii. Gdy studenci bujali się na parkiecie z uśmiechem – czasów, które nazywamy normalnymi. Patrząc za okno mamy poczucie że te czasy wracają. Ale tamtej starej normalności już nie ma. Jak pokazali prelegenci, nie wrócimy już do czasów, gdy najwyższym osiągnięciem kultury było napisanie XII tomów o retoryce. Nie uciekniemy od faktu, że nasza cywilizacja biegnie w kosmos. Jednak aby ta cywilizacja nie potknęła się po drodze, musimy dbać o siebie w szerszym rozumieniu. Nie tylko o ludzi, nie tylko o inne stworzenia, nie tylko o planetę. Nadchodzą czasy gdy będziemy musieli troszczyć się o świat w interplanetarnych skalach. Musimy wiedzieć co robimy, robić to z pasją a przede wszystkim – robić to wspólnie.